Στην τελική ευθεία βρίσκεται το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο αναμένεται να έρθει προς ψήφιση πριν το καλοκαίρι, αλλάζοντας τον τρόπο εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Ο νέος εκλογικός νόμος έγινε γνωστός τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο Θοδωρής Λιβάνιος, που τον επιμελείται προσωπικά, είχε παρουσιάσει τους βασικούς του άξονες στο ετήσιο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στη Ρόδο.
Η εν λόγω μεταρρύθμιση προβλέπει την κατάργηση του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών και την απευθείας εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών. Το επικρατέστερο όριο εκλογής, θα είναι το 42%, με εναλλακτικές λύσεις το 43% και το 50%.
Ο στόχος είναι ένα νέο σύστημα εκλογής των αυτοδιοικητικών αρχών, το οποίο ολοκληρώνει την εκλογή σε ένα γύρο. Η νέα διαδικασία προβλέπει πως ο πολίτης θα ψηφίζει κανονικά όπως ψήφιζε έως τώρα, καθώς θα επιλέγει το ψηφοδέλτιο της αρεσκείας του και θα σταυρώνει τους δημοτικούς ή περιφερειακούς συμβούλους του συνδυασμού.
Η καινοτομία είναι ότι στο κάτω μέρος του ψηφοδελτίου θα μπορεί να σταυρώσει, εφόσον θέλει, και έναν από τους υπόλοιπους συνδυασμούς / υποψηφίους δημάρχους – περιφερειάρχες ως εναλλακτική ψήφο.
Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο θα διεξάγεται αυτόματα ο… δεύτερος γύρος των εκλογών, στην περίπτωση που ένας συνδυασμός δεν καταφέρει να φτάσει το ποσοστό εκλογής.
Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα Η εφημερίδα «Καθημερινή» δημοσίευσε και σχετικό παράδειγμα: Έστω ότι για παράδειγμα σε ένα δήμο συμμετέχουν 4 συνδυασμοί και ο πρώτος λαμβάνει 38%, ο δεύτερος 29%, ο τρίτος 20% και ο τέταρτος 13%.
Στη δεύτερη φάση προκρίνονται οι δύο πρώτοι συνδυασμοί. Γίνεται η καταμέτρηση των εναλλακτικών ψήφων των συνδυασμών που έχουν αποκλειστεί, δηλαδή του τρίτου και του τέταρτου.
Ας υποθέσουμε ότι από το 20% των ψηφοφόρων του τρίτου συνδυασμού, το 3% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 9% το δεύτερο, το 5% τον τέταρτο και το υπόλοιπο 3% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.
Ομοίως, ας υποθέσουμε ότι από το 13% των ψηφοφόρων του τέταρτου συνδυασμού, το 2% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 4% τον δεύτερο, το 1% τον τρίτο και το υπόλοιπο 6% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.
Τότε ο πρώτος συνδυασμός έλαβε το 38% +3% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) +2% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 45%.
Ο δε δεύτερος συνδυασμός έλαβε το 29% +4% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) +4% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 37%.
Επομένως νικητής ανακηρύσσεται ο πρώτος συνδυασμός. Αυτονόητο είναι πως θα καταμετρούνται οι ψήφοι εκείνων που έχουν επιλέξει δεύτερο συνδυασμό, κάτι που δεν είναι υποχρεωτικό.
