Τα τελευταία χρόνια, η Ευρώπη, όπως και ο υπόλοιπος ανεπτυγμένος κόσμος, έχει βιώσει μια ραγδαία στροφή προς τις ηλεκτρονικές πληρωμές.
Οι κάρτες, τα κινητά τηλέφωνα και οι εφαρμογές έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, καθιστώντας τις συναλλαγές ταχύτερες, ευκολότερες και, φαινομενικά, ασφαλέστερες.
Ωστόσο, μια νέα τάση αρχίζει να διαφαίνεται, με ολοένα και περισσότερες χώρες και κεντρικές τράπεζες να επανεξετάζουν την εξάρτηση από τις ψηφιακές πληρωμές και να προωθούν την επιστροφή στα μετρητά.
Ο κύριος λόγος πίσω από αυτή την αλλαγή στάσης; Ο ολοένα και αυξανόμενος φόβος για ένα "μπλακάουτ" στις ηλεκτρονικές πληρωμές, που θα μπορούσε να προκύψει από διάφορους παράγοντες.
Οι Απειλές που Οδηγούν στην Επαναξιολόγηση
- Η Ευρώπη έχει συνειδητοποιήσει ότι η πλήρης εξάρτηση από τα ψηφιακά συστήματα πληρωμών ενέχει σημαντικούς κινδύνους. Οι βασικές απειλές που ωθούν στην επανεξέταση της χρήσης των μετρητών περιλαμβάνουν:
- Κυβερνοεπιθέσεις και Hacking: Ο ψηφιακός κόσμος είναι διαρκώς υπό την απειλή κυβερνοεπιθέσεων. Μια οργανωμένη και μεγάλης κλίμακας επίθεση στα τραπεζικά συστήματα ή στα δίκτυα πληρωμών θα μπορούσε να παραλύσει τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, αφήνοντας εκατομμύρια πολίτες χωρίς τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν αγορές ή να έχουν πρόσβαση στα χρήματά τους.
- Διακοπές Ρεύματος (Μπλακάουτ): Ένα εκτεταμένο μπλακάουτ, είτε λόγω φυσικών καταστροφών, είτε λόγω προβλημάτων στις υποδομές, είτε ακόμα και λόγω γεωπολιτικών εντάσεων, θα καθιστούσε άχρηστα τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών. Χωρίς ρεύμα, τα POS, τα ΑΤΜ και οι online πλατφόρμες δεν θα λειτουργούν, οδηγώντας σε πλήρη αναστολή των συναλλαγών. Η ολλανδική Κεντρική Τράπεζα, για παράδειγμα, έχει ήδη προειδοποιήσει τους πολίτες να έχουν στο σπίτι τους τουλάχιστον 70 ευρώ ανά ενήλικα και 30 ευρώ ανά παιδί για να καλύψουν βασικές ανάγκες σε περίπτωση μπλακάουτ.
- Γεωπολιτικές Εντάσεις και Υβριδικές Απειλές: Η αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων και η εμφάνιση "υβριδικών" πολέμων, που περιλαμβάνουν και επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές, έχουν εντείνει τις ανησυχίες. Η δυνατότητα μιας χώρας να παραλύσει τα συστήματα πληρωμών μιας άλλης μέσω κυβερνοεπίθεσης είναι ένα πραγματικό σενάριο που εξετάζεται σοβαρά. Τ
- εχνικές Βλάβες και Αστοχίες Συστημάτων: Ακόμα και χωρίς εξωτερικές απειλές, τα πολύπλοκα ηλεκτρονικά συστήματα είναι επιρρεπή σε τεχνικές βλάβες. Μια εκτεταμένη αστοχία σε ένα κεντρικό σύστημα πληρωμών θα μπορούσε να προκαλέσει χάος στην αγορά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Σουηδία, μια χώρα που υπήρξε πρωτοπόρος στην "κοινωνία χωρίς μετρητά". Ενώ το 2018 προβλεπόταν πως μέχρι το 2025 η χώρα θα είχε πλήρως απαλλαγεί από τα μετρητά, η πραγματικότητα αποδεικνύει το αντίθετο.
Η Σουηδία, όπως και άλλες χώρες όπως η Νορβηγία και η Ολλανδία, αρχίζει να επανεξετάζει τη στρατηγική της, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για τη διατήρηση των μετρητών ως εναλλακτική λύση σε περιόδους κρίσης.
Η συνειδητοποίηση ότι η πλήρης εξάρτηση από την τεχνολογία δημιουργεί ευπάθειες, ωθεί σε επανεκτίμηση.
